Skip to content
NGS
HomeBlogΑλκοόλ και Υγεία: Τι να προσέξεις

Αλκοόλ και Υγεία: Τι να προσέξεις

/
/
Χρόνος ανάγνωσης: 1 λεπτά

Σου αρέσει να καταναλώνεις Αλκοόλ και αναρωτιέσαι αν κάνει καλό στην Υγεία σου;

Αν αγαπάς ένα ποτήρι κρασί με το φαγητό ή σου αρέσει να χαλαρώνεις με ένα cocktail μετά τη δουλειά, δεν είσαι μόνος. Το αλκοόλ έχει ενσωματωθεί στην κοινωνική μας ζωή με τρόπο τόσο φυσικό που τις περισσότερες φορές περνά απαρατήρητο ως παράγοντας κινδύνου. 

Ίσως γυμνάζεσαι, τρως υγιεινά, πίνεις νερό, και παρ’ όλα αυτά απολαμβάνεις περιστασιακά ή και τακτικά κάποιο ποτό. Και ίσως, κάποια στιγμή, να έχεις αναρωτηθεί: «Πόσο μπορώ να πίνω χωρίς να βλάψω την υγεία μου; Είναι τελικά αθώο το “ένα ποτηράκι”; Ή θα πρέπει να το περιορίσω εντελώς;» 

Τι πραγματικά ισχύει για το Αλκοόλ; 

Η αλήθεια είναι πως γύρω από το αλκοόλ υπάρχει ακόμη πολλή παραπληροφόρηση. Άλλοι λένε ότι το κόκκινο κρασί κάνει καλό στην καρδιά, άλλοι ότι το αλκοόλ παχαίνει, άλλοι ότι βοηθά στον ύπνο. Οι νεότερες επιστημονικές μελέτες έρχονται να ξεκαθαρίσουν την εικόνα και να αναδείξουν τόσο τις συνέπειες όσο και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες μπορείς να απολαύσεις το ποτό σου χωρίς να υπονομεύεις τη διατροφή και την υγεία σου. 

Η Ποσότητα στο Αλκοόλ μετράει! 

Στο ερώτημα “πόσο αλκοόλ μπορώ να καταναλώνω;”, η απάντηση δεν είναι τόσο απλή. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και πολλές διεθνείς επιτροπές δημόσιας υγείας θέτουν ως ανώτατο επιτρεπτό όριο κατανάλωσης τις δύο μονάδες αλκοόλ την ημέρα για τους άνδρες και τη μία για τις γυναίκες.  

Μία μονάδα αλκοόλ αντιστοιχεί περίπου:  

  • σε ένα ποτήρι κρασί 100-150 ml, 
  •  μία μικρή μπύρα 330 ml  
  •  ένα σφηνάκι αποσταγμένο ποτό όπως το ουίσκι ή η βότκα. 

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι “πρέπει” να πίνεις καθημερινά αυτές τις ποσότητες. Στην πραγματικότητα, οι ειδικοί συστήνουν να υπάρχουν αρκετές μέρες εντελώς χωρίς αλκοόλ μέσα στην εβδομάδα, και η κατανάλωση να περιορίζεται σε κοινωνικά ή περιστασιακά πλαίσια. 

Βinge drinking-  Μία συνήθεια με αρνητικές συνέπειες! 

Το σημαντικό είναι να μην συγκεντρώνεις μεγάλες ποσότητες αλκοόλ μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα – κάτι που ονομάζεται binge drinking. Ακόμα και αν πίνεις “μόνο” δύο φορές την εβδομάδα αλλά τότε καταναλώνεις πέντε ή έξι ποτά, το φορτίο για το σώμα σου είναι βαρύτερο από το να έπινες ένα μικρό ποτήρι καθημερινά. 

Οι Θερμίδες του αλκοόλ – Ένας κρυφός σαμποτέρ στη Διατροφή σου 

Το αλκοόλ περιέχει επτά θερμίδες ανά γραμμάριο. Δεν είναι μόνο θερμιδικά πυκνό, αλλά και «κενό» από θρεπτικά συστατικά. Δηλαδή προσφέρει ενέργεια χωρίς βιταμίνες, χωρίς ιχνοστοιχεία, χωρίς πρωτεΐνες. Αν προσπαθείς να χάσεις βάρος ή να διατηρήσεις ένα υγιές σώμα, το αλκοόλ μπορεί εύκολα να υποσκάψει την προσπάθειά σου. 

Ποτό                                 Ποσότητα                                   

(τυπική μερίδα)                       

Θερμίδες                 

                                    

Μπύρα (lager)  330 ml  140 kcal 
Μπύρα (βαριά / stout)  330 ml  180 kcal 
Κρασί λευκό  150 ml  120 kcal 
Κρασί κόκκινο  150 ml  125 kcal 
Κρασί γλυκό (λικέρ)  60 ml  80 kcal 
Ούζο  50 ml  130 kcal 
Τσίπουρο  50 ml  120 kcal 
Βότκα  50 ml  110 kcal 
Τζιν  50 ml  110 kcal 
Ρούμι  50 ml  115 kcal 
Ουίσκι  50 ml  110 kcal 
Λικέρ  50 ml  150 kcal 
Σαμπάνια / αφρώδες  150 ml  90 kcal 
Κοκτέιλ (μέσο όρο)  150–200 ml  200–300 kcal 

Αλκόολ και Όρεξη! 

Το αλκοόλ έχει φανεί ότι επηρεάζει αρνητικά τον έλεγχο της όρεξης. Αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι μετά από κατανάλωση ποτού οι άνθρωποι τείνουν να καταναλώνουν περισσότερο φαγητό, με ιδιαίτερη προτίμηση σε παχυντικά ή αλμυρά σνακ. Επομένως, δεν είναι μόνο το αλκοόλ που σου δίνει επιπλέον θερμίδες, αλλά και η επίδρασή του στο συνολικό διατροφικό σου μοτίβο. 

Υγεία και Αλκοόλ: Τι λέει η επιστήμη;

Αλκοόλ: Πώς επηρεάζει το Ήπαρ;

Η τακτική κατανάλωση αλκοόλ – ακόμη και σε μικρές ποσότητες – έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο για πολλές χρόνιες παθήσεις. Το ήπαρ είναι το πρώτο όργανο που επηρεάζεται, καθώς είναι υπεύθυνο για τον μεταβολισμό του αλκοόλ. Με την πάροδο του χρόνου, ακόμα και σε μη αλκοολικούς ανθρώπους, μπορεί να αναπτυχθεί λιπώδης διήθηση του ήπατος, φλεγμονή ή και μόνιμη βλάβη (αλκοολική ηπατίτιδα και κίρρωση). 

Αλκοόλ και Καρδιαγγειακή Υγεία

Το αλκοόλ επηρεάζει επίσης το καρδιαγγειακό σύστημα. Αν και παλαιότερες μελέτες υποστήριζαν ότι ένα ποτήρι κρασί μπορεί να είναι καρδιοπροστατευτικό, νεότερα δεδομένα δείχνουν ότι ακόμα και μικρές ποσότητες αυξάνουν τον κίνδυνο για υπέρταση, αρρυθμίες και εγκεφαλικά επεισόδια. Ταυτόχρονα, το αλκοόλ είναι καρκινογόνο. Η συστηματική κατανάλωση συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του στόματος, του οισοφάγου, του ήπατος, του παχέος εντέρου και του μαστού. 

Η επίδραση της κατανάλωσης Αλκοόλ στη Ψυχική σου Υγεία

Ψυχολογικά, το αλκοόλ μπορεί προσωρινά να φαίνεται ότι σε χαλαρώνει, αλλά λειτουργεί τελικά σαν καταθλιπτικό. Η τακτική χρήση σχετίζεται με αυξημένα ποσοστά κατάθλιψης, άγχους και διαταραχών ύπνου. Παράλληλα, διαταράσσει τη μνήμη, την προσοχή και τη λήψη αποφάσεων – και αυτό ισχύει ακόμα και με μέτρια επίπεδα κατανάλωσης. 

Πότε και πώς να το Απολαύσεις χωρίς να σε βλάπτει; 

Αν σου αρέσει το αλκοόλ και δεν έχεις ιατρικούς λόγους να το αποφεύγεις πλήρως, υπάρχουν τρόποι να το εντάξεις με ασφάλεια στη ζωή σου. Κατανάλωσε το σε κοινωνικά πλαίσια, με γεμάτο στομάχι, και φρόντισε να πίνεις νερό ενδιάμεσα ώστε να αποφύγεις την αφυδάτωση. Απόφυγε την κατανάλωση πριν από την άσκηση, μετά από έντονη προπόνηση ή αργά το βράδυ, καθώς επηρεάζει αρνητικά την αποκατάσταση και τον ύπνο. Μη βλέπεις το ποτό σαν “ανταμοιβή” ή τρόπο εκτόνωσης μετά από στρες. Αν νιώθεις ότι έχεις ανάγκη από αλκοόλ για να χαλαρώσεις ή να κοινωνικοποιηθείς, ίσως να χρειάζεται να αναρωτηθείς για τη σχέση σου μαζί του. 

Πότε το Αλκοόλ δεν έχει θέση στη Ζωή σου;

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η κατανάλωση αλκοόλ δεν είναι απλώς ακατάλληλη – είναι επικίνδυνη.  

Αλκοόλ και Εγκυμοσύνη 

Αν είσαι έγκυος, το αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την ανάπτυξη του εμβρύου. Το πρώτο τρίμηνο είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, καθώς τότε διαμορφώνονται τα βασικά όργανα και συστήματα του σώματος του μωρού. Η κατανάλωση αλκοόλ σε αυτό το στάδιο μπορεί να οδηγήσει σε εμβρυικό αλκοολικό σύνδρομο, μια κατάσταση που σχετίζεται με νοητική καθυστέρηση, συγγενείς δυσπλασίες στο πρόσωπο και την καρδιά, αλλά και σοβαρές διαταραχές στη συμπεριφορά. Ο κίνδυνος είναι τόσο μεγάλος, που οι γιατροί προτείνουν την πλήρη αποχή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης – χωρίς “εξαιρέσεις για μια γουλιά”. 

Αλκόολ και Ηλικία 

Αν είσαι κάτω των 18 ετών, ο οργανισμός σου δεν είναι ακόμα έτοιμος να διαχειριστεί τις επιδράσεις του. 

Αλκοόλ και Φαρμακευτική αγωγή 

Αν λαμβάνεις φαρμακευτική αγωγή, ειδικά για ήπαρ, καρδιά ή ψυχική υγεία, το αλκοόλ μπορεί να ενισχύσει ή να αλλάξει τη δράση των φαρμάκων με επικίνδυνες συνέπειες.  

Αλκοόλ και Έξάρτηση 

Αν προσπαθείς να απομακρυνθείς από εξάρτηση ή έχεις ιστορικό κατάχρησης, είναι σημαντικό να κρατήσεις αποστάσεις – ακόμη και το “ένα ποτηράκι” μπορεί να σε γυρίσει πίσω. Και φυσικά, αν νιώθεις πως δεν μπορείς να σταματήσεις εύκολα στο ένα ποτό, αυτό από μόνο του είναι λόγος να ζητήσεις βοήθεια και να μπεις σε μια διαδικασία ελέγχου. 

Το Αλκοόλ μπλοκάρει την απορρόφηση των Θρεπτικών Συστατικών

Αν νομίζεις ότι το αλκοόλ απλώς «δεν προσφέρει» κάτι θρεπτικό, ίσως δεν έχεις σκεφτεί ότι μπορεί να παρεμποδίσει και την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από τις τροφές που καταναλώνεις. Επηρεάζει δυσμενώς όργανα που συμμετέχουν στην πέψη – όπως το στομάχι, το πάγκρεας και το λεπτό έντερο – μειώνοντας την ικανότητα του σώματος να επεξεργάζεται σωστά τα θρεπτικά συστατικά.  

Αλκοόλ και Λιποδιαλυτές Βιταμίνες 

Για παράδειγμα, αναστέλλει την απορρόφηση των λιπαρών οξέων, γεγονός που εμποδίζει την απορρόφηση λιποδιαλυτών βιταμινών όπως η Α, η D και η Ε. Αν πίνεις συχνά, ακόμη κι αν τρως «σωστά», το σώμα σου μπορεί να παρουσιάσει θρεπτικές ελλείψεις και σημάδια όπως κόπωση, ξηροδερμία, πτώση ανοσοποιητικού ή αργή αποκατάσταση μετά από προπόνηση. 

Το Αλκοόλ «παγώνει» την καύση του Λίπους 

Ίσως να έχεις ακούσει ότι το αλκοόλ συνδέεται με την κοιλιακή παχυσαρκία – και δεν είναι υπερβολή. Το σώμα σου, όταν λαμβάνει αλκοόλ, το αντιμετωπίζει σαν δηλητήριο που πρέπει να μεταβολιστεί άμεσα. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι άλλες διαδικασίες, όπως η καύση των λιπών για ενέργεια, μπαίνουν σε «παύση».  

Αλκοόλ και Ενδοκοιλιακό λίπος 

Το αλκοόλ έχει προτεραιότητα στον μεταβολισμό, αφήνοντας τους υδατάνθρακες και τα λίπη που έχεις φάει να αποθηκευτούν. Πού; Κυρίως στην περιοχή της κοιλιάς. Έτσι, δημιουργείται αυτό που λέμε «μπυροκοιλιά», όχι μόνο από τις θερμίδες του ποτού, αλλά και επειδή το αλκοόλ αλλάζει τον τρόπο που ο οργανισμός σου διαχειρίζεται την ενέργεια συνολικά.  

Γιατί το Αλκοόλ σε Αφυδατώνει ενώ είναι υγρό; 

Μπορεί να φαίνεται παράξενο ότι ένα ρόφημα όπως το αλκοόλ – που είναι κατά βάση υγρό – προκαλεί αφυδάτωση. Στην πραγματικότητα, το αλκοόλ λειτουργεί ως διουρητικό.  

Με ποιόν τρόπο το Αλκοόλ προκαλέι Αφυδάτωση;  

Αυτό σημαίνει ότι «επιταχύνει» την παραγωγή και αποβολή των ούρων από τα νεφρά. Το κάνει αυτό μπλοκάροντας μια βασική ορμόνη του σώματός σου, την αντιδιουρητική ορμόνη (ADH ή βασοπρεσίνη), η οποία ρυθμίζει την ισορροπία υγρών. Όταν αυτή η ορμόνη μειώνεται, τα νεφρά σου δεν «κρατούν» αρκετό νερό και εσύ καταλήγεις να επισκέπτεσαι πιο συχνά την τουαλέτα.  

Οι συνέπειες της Αφυδάτωσης απο το Αλκοόλ 

Το αποτέλεσμα είναι ότι χάνεις περισσότερα υγρά από όσα προσλαμβάνεις, οδηγώντας σταδιακά το σώμα σου σε αφυδάτωση. Και αν δεν έχεις φροντίσει να πίνεις νερό παράλληλα με το ποτό σου, η αφυδάτωση αυτή εντείνεται – φέρνοντας μαζί της κούραση, πονοκέφαλο, ξηροστομία και μειωμένη απόδοση στην προπόνηση της επόμενης μέρας. 

Τι λένε οι πρόσφατες οδηγίες; 

Οι νεότερες επίσημες συστάσεις τείνουν προς μια πιο αυστηρή γραμμή. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δηλώνει πλέον ξεκάθαρα ότι δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο κατανάλωσης αλκοόλ.  

Αυτό σημαίνει ότι κάθε ποτήρι προσθέτει έναν μικρό αλλά υπαρκτό κίνδυνο για την υγεία – ειδικά μακροπρόθεσμα. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να κόψεις εντελώς το αλκοόλ, αλλά ότι πρέπει να κάνεις συνειδητές επιλογές, λαμβάνοντας υπόψη τις δικές σου ανάγκες, προτεραιότητες και τον τρόπο ζωής σου. 

 

World Health Organization (2023). Global Status Report on Alcohol and Health.
https://www.who.int/publications/i/item/9789240075763

Stockwell, T., et al. (2022). No safe level of alcohol consumption. Journal of Studies on Alcohol and Drugs, 83(3), 367–378.

Rehm, J., et al. (2020). Alcohol use and burden for 195 countries and territories. The Lancet, 395(10227), 1225–1230.

Bleich, S. N., et al. (2022). Calories and alcohol: Hidden contributors to obesity. Current Obesity Reports, 11, 78–85.

Burton, R., Sheron, N. (2018). No level of alcohol consumption improves health. The Lancet, 392(10152), 987–988.

Nutrition Goals System

Nutrition Goals System

Σύγχρονο Λογισμικό Διατροφικής Υποστήριξης Διαιτώμενων

Το NGS είναι ένα Online Λογισμικό, το απόλυτο εργαλείο αυτοαξιολόγησης της Διατροφικής Νοοτροπίας και Καταγραφής του τι Τρώνε και Πίνουν οι Πελάτες σου!